Nauczyciel Białystok, ze względu na rodzaj wykonywanych przez siebie obowiązków jest narażony na określone czynniki środowiska mogące powodować negatywne skutki na zdrowiu. Poniżej przedstawiono trzy najważniejsze rodzaje zagrożeń występujących w pracy nauczyciela, ich przyczyny, możliwe skutki dla zdrowia oraz sposób ich zapobiegania.
I. Obciążenie fizyczne narządu mowy
Przyczyny zagrożenia:
1. brak umiejętności operowania głosem jako narzędziem pracy, przeciążenie strun głosowych,
2. wysuszenie błon śluzowych,
3. podrażnienie górnych dróg oddechowych kurzem i pyłem kredowym.
Skutki zagrożenia (możliwość wystąpienia):
- choroba zawodowa związana z nadmiernym wysiłkiem głosowym (guzki śpiewacze, niedowład strun głosowych, zmiany przerostowe),
- nieżyt krtani wywołany przez powtarzającą się infekcję górnych dróg oddechowych.
Przykładowe działania zapobiegawcze:
- profilaktyczne badania laryngologiczne co 2 lata,
- nie przekrzykiwanie,
- częste picie letniej lekko posłodzonej wody, herbaty ziołowej,
- stosowanie aktywizujących metod nauczania,
- wycieranie tablicy kredowej na mokro,
- nauka mówienia przeponowego,
- unikanie przeciągów.
II. Przeciążenie wzroku i słuchu
Przyczyny zagrożenia:
1. niewłaściwe oświetlenie,
2. wzmożona koncentracja uwagi,
3. hałas czyniony przez uczniów na przerwach,
4. praca z komputerem przed ekranem monitora,
5. praca z tekstem.
Skutki zagrożenia:
- pogorszenie ostrości widzenia,
- rozdrażnienie psychiczne,
- ból głowy,
- osłabienie organizmu.
Przykładowe działania korygujące:
- badanie środowiska pracy(oświetlenie, poziom hałasu),
- przy dużym nasłonecznieniu stosowanie żaluzji,
- pastelowe kolory ścian gabinetów lekcyjnych,
- relaksacja wzroku, przerwy śródlekcyjne, rośliny ozdobne,
- stosowanie okularów ochronnych z powłokami antyrefleksyjnymi przy pracy z komputerem.
III. Obciążenie nerwowo psychiczne
Przyczyny zagrożenia:
1. odpowiedzialność za zdrowie i bezpieczeństwo dzieci i młodzieży,
2. niebezpieczne postawy młodzieży,
3. konflikty w relacjach z rodzicami, dziećmi, przełożonymi,
4. zbyt liczne klasy.
Skutki zagrożenia:
- depresja, nerwice, stres, wypalenie psychiczne,
- towarzysza temu: pogorszenie samopoczucia wyczerpanie psychiczne, znużenie, zmęczenie, wrogość do innych, brak jakiejkolwiek satysfakcji z wykonywanej pracy,
- skłonność do nadmiernego palenia tytoniu, nadużywanie alkoholu, brak apetytu, skłonność do popełniania błędów.
Przykładowe działania zapobiegawcze:
- ćwiczenia relaksacyjne,
- sanatoria,
- warsztaty terapeutyczne,
- szkolenia i warsztaty dla nauczycieli,
- pomoc starszych i doświadczonych kolegów, życzliwość i troska przełożonych,
- nie przekraczanie dopuszczalnej liczby uczniów w jednej klasie.