Zawód nauczyciela regulowany jest w dwóch aktach prawnych. Obowiązujące w naszym kraju ustawodawstwo rozróżnia nauczyciela w szkolnictwie podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym, do którego stosuje się Karta Nauczyciela oraz nauczyciela akademickiego w szkolnictwie wyższym, którego dotyczy ustawa „Prawo o szkolnictwie wyższym”.
Zgodnie z Kartą Nauczyciela nauczycielem może zostać osoba, która:
1) posiada wykształcenie wyższe z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje,
2) przestrzega podstawowych zasad moralnych,
3) spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu.
Nauczyciele zatrudnieni w szkołach publicznych i placówkach im równoważnym podlegają systemowi awansu zawodowego, zgodnie z którym na poszczególnych szczeblach kariery uzyskują tytuły: nauczyciela stażysty, nauczyciela kontraktowego, nauczyciela mianowanego oraz nauczyciela dyplomowanego. Ponadto, istnieje tytuł honorowego profesora oświaty przyznawany najbardziej zasłużonym nauczycielom dyplomowanym.